Hiệu quả thiết bị trong sản xuất: Cách đo và cải tiến OEE
Hiệu quả thiết bị được tính dựa trên ba yếu tố gồm sẵn sàng, hiệu suất và chất lượng. Chỉ số OEE giúp doanh nghiệp phát hiện điểm nghẽn và tối ưu sản xuất. Việc kết hợp công cụ trực quan giúp cải thiện hiệu suất thiết bị một cách rõ rệt và dễ triển khai trong thực tế.
Trong sản xuất công nghiệp, việc theo dõi hiệu quả thiết bị là yếu tố then chốt quyết định năng suất. Chỉ số OEE giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hiệu quả thiết bị trên ba phương diện cốt lõi.
Khái niệm về hiệu quả thiết bị tổng thể
Overall Equipment Effectiveness hay OEE là viết tắt của hiệu quả thiết bị tổng thể, một chỉ số quan trọng dùng để đo lường mức độ sử dụng thiết bị trong sản xuất. Chỉ số này được tính dựa trên ba yếu tố: tính sẵn sàng, hiệu suất và chất lượng sản phẩm. OEE thường được ứng dụng trong các hệ thống sản xuất tinh gọn để xác định điểm nghẽn và cải tiến năng suất. Hiểu đúng chỉ số này là bước đầu để kiểm soát hiệu suất sản xuất chính xác và hiệu quả hơn.
Ba yếu tố tạo thành công thức OEE
Công thức OEE được tính bằng cách nhân ba thông số:
- Tính sẵn sàng: Phản ánh phần trăm thời gian máy móc hoạt động so với thời gian khả dụng, không tính thời gian bảo trì định kỳ
- Hiệu suất: Đánh giá tốc độ vận hành thực tế so với tốc độ thiết kế, là yếu tố phản ánh trực tiếp hiệu suất sản xuất.
- Chất lượng: Xác định bằng tỉ lệ sản phẩm đạt chuẩn so với tổng số sản phẩm được sản xuất
Khi nắm rõ từng yếu tố này, doanh nghiệp có thể dễ dàng cải thiện chỉ số hiệu quả thiết bị tổng thể.
Hình 1. Công thức tính OEE
Tiêu chuẩn OEE và mức đánh giá hiệu quả
Một thiết bị đạt chỉ số OEE lý tưởng là 100%, tức không có lỗi, không ngừng máy và đạt tốc độ tối đa. Tuy nhiên, tiêu chuẩn thực tế do OEE Foundation đưa ra là 85% trở lên. Nếu dưới 60%, hệ thống được xem là không hiệu quả và cần cải tiến gấp. Đây là mức cho thấy rõ các tổn thất tiềm ẩn ảnh hưởng đến hiệu suất sản xuất và chất lượng sản phẩm. Việc nắm rõ ngưỡng đánh giá sẽ giúp doanh nghiệp thiết lập mục tiêu OEE thực tế và đo lường tiến độ cải thiện.
Sáu tổn thất chính làm giảm hiệu quả thiết bị
Các yếu tố khiến OEE giảm bao gồm:
- Hỏng hóc thiết bị
- Cài đặt và điều chỉnh
- Dừng máy nhỏ
- Giảm tốc độ sản xuất
- Lỗi trong quá trình
- Sản lượng không đạt yêu cầu
Những tổn thất này ảnh hưởng đến từng yếu tố trong OEE và khiến chỉ số hiệu quả thiết bị tổng thể giảm đáng kể. Giải pháp như sử dụng nhãn chỉ báo, hướng dẫn trực quan, bảo trì dự đoán hay tối ưu vị trí dụng cụ là rất cần thiết. Nếu doanh nghiệp xác định đúng tổn thất và áp dụng cải tiến phù hợp, hiệu quả thiết bị sẽ được nâng lên đáng kể.
Cải thiện OEE bằng công cụ trực quan
Một số công cụ hữu hiệu để cải thiện hiệu quả thiết bị như:
- Bảng cố định công cụ
- Nhãn chỉ báo dầu
- Nhãn căng dây đai
- Hướng dẫn bảo trì
- Chỉ dẫn trạng thái an toàn
- Đánh dấu tồn kho
Những công cụ này giúp nhân viên nhận biết và xử lý sự cố nhanh chóng. Đặc biệt, chúng giúp tiêu chuẩn hóa vận hành và hỗ trợ bảo trì phòng ngừa. Kết hợp công cụ trực quan và theo dõi OEE định kỳ là phương pháp hiệu quả để nâng cao chỉ số hiệu quả thiết bị tổng thể.
Hình 2. Theo dõi hiệu quả thiết bị nhà máy
Hiệu quả thiết bị là nền tảng để đảm bảo năng suất và chất lượng trong sản xuất hiện đại. Việc theo dõi chỉ số hiệu quả thiết bị tổng thể giúp phát hiện và khắc phục tổn thất kịp thời. Doanh nghiệp có thể nâng cao hiệu suất sản xuất bằng việc áp dụng công cụ trực quan hợp lý. Khi tối ưu hiệu quả thiết bị, toàn bộ quy trình vận hành sẽ trở nên ổn định và cạnh tranh hơn.